Algılanan iş stresinin tükenmişlik ve işe yabancılaşma üzerindeki etkisi: Muhasebe yardımcı personellerine yönelik bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada algılanan iş stresinin tükenmişlik ve işe yabancılaşma üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu çalışmanın örneklemini Bursa’da çalışan muhasebe yardımcı personeli oluşturmaktadır. Araştırma verileri anketler aracılığıyla toplanmıştır. Bu kapsamda 468 anket analiz edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Robert A. Karasek (1979) tarafından geliştirilmiş ve Demiral ve arkadaşları (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan 4 boyutlu (iş yükü, beceri kullanımı, karar serbestliği ve sosyal destek) ve 17 soruluk “İş Stresi Ölçeği”; Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen ve Ergin (1992) tarafından Türkçe'ye uyarlanan 3 boyutlu (duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık) ve 22 soruluk Maslach Tükenmişlik Envanteri ile Hirschfeld ve Feild (2000) tarafından geliştirilip Özbek (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan 12 soruluk ve tek boyutlu “İşe Yabancılaşma Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanılan veriler, IBM SPSS Statistics 23.0 programı ve AMOS 22 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda algılanan iş stresinin tükenmişlik ve işe yabancılaşma üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. İş stresini yüksek düzeyde algılayan muhasebe yardımcı personellerinde tükenmişlik ve işe yabancılaşmalarının da yüksek olduğunu bu çalışma kapsamında ortaya konmuştur. Başka bir ifade ile algılanan iş stresi ile tükenmişlik arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilirken benzer şekilde algılanan iş stresi ile işe yabancılaşma arasında da pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca, bu ilişkiler değişkenlerin alt boyutları bazında incelenmiş ve açıklanmıştır.

In this study, the effect of perceived work stress on burnout and alienation to work was examined. The sample of this study consists of accounting assistant personnel working in Bursa. Research data was collected through surveys. In this context, 468 surveys were analyzed. In the research 4-dimensional (workload, skill use, decision freedom and social support) and 17-question “Work Stress Scale " developed by Karasek (1979) and adapted to Turkish by Demiral et al (2007) ”; 3 dimentional (emotional exhaustion, depersonalization, and personal failure) and 22- question “ Maslach Burout Inventory” developed by Maslach and Jackson (1981) and adapted to turkish by Ergin (1992) and finally a 12-question “Work Alienation Scale” developed by Hirschfeld ve Feild (2000) and adapted to turkish by Özbek (2011) was used as data collection tools. The collected data was analyzed using the IBM SPSS Statistics 23.0 program and AMOS 22 programs. As a result of this study, it was determined that perceived work stress has a significant effect on burnout and work alienation. In this study, it has been revealed that burnout and work alienation are also high in accounting assistant personnel who perceive job stress at a high level. In other words, while a positive and significant relationship was found between perceived work stress and burnout, it was also revealed that there was a positive and significant relationship between perceived work stress and work alienation. In addition, these relationships were examined and explained on the basis of subdimensions of the variables